Όλη της γης η σκόνη

Η φετινή επέτειος της δολοφονίας του Αλέξανδου Γρηγορόπουλου με βρήκε να περπατώ στην “άγρια” πλευρά της πόλης, εκεί που οι πολυκατοικίες είναι τόσο πυκνές που το βλέμμα αδυνατεί, συχνά, να συναντήσει τον ορίζοντα. Βαδίζοντας γρήγορα προκειμένου να αντιμετωπίσω το τσουχτερό κρύο, “πιάνω” φευγαλέες εικόνες καθημερινότητας. Τους αλλοδαπούς έφηβους μαθητές να επιστρέφουν σπίτι από την απογευματινή βόλτα, τα μικρά συνοικιακά μαγαζιά με τον υποτονικό φωτισμό, κάποια άλλα ύποπτα καφέ-μπαρ με φαιδρή διακόσμηση και ακόμη πιο αστεία ονόματα, περίεργες φιγούερς να στέκονται σε σκοτεινές γωνιές, περιμένοντας, ποιος ξέρει τι. Στον τοίχο ένα σύνθημα γράφει : “κρίση σημαίνει μισοί μισθοί και διπλάσιοι μπάτσοι”.

Αναλογιζόμενος το νόημα του συνθήματος, η σκέψη μου κάνει φλας μπακ στην δεκατία που μεσολάβασε από την δολοφονία του Αλέξανδρου. Η Ιστορία, αν μη τι άλλο, δεν είναι μόνο η καταγραφή κάποιων συμβάντων από δημοσιογράφους και επιστήμονες, αλλά ο τρόπος που ο καθένας μας βιώνει ή και συμμετέχει στα γεγονότα. Από την δολοφονία του Γρηγορόπουλου κύλησε πολύ νερό στ'αυλάκι. Η κρίση ήρθε στη ζωή μας και την άλλαξε δραματικά, άνθρωποι έφυγαν από την χώρα, άλλοι συνεχίζουν να παλεύουν εδώ, άλλοι κατάφεραν να προχωρήσουν στη ζωή τους και αρκετοί έπεσαν σε κατάθλιψη. Η δολοφονία που συντελέστηκε στην καρδιά της ζωντανότερης, ίσως, γειτονιάς της Αθήνας έμοιαζε με το τέλος, την ταφόπλακα μιας περιόδου γενικευμένης – αν και κάλπικης- ανεμελιάς στην μετα-ολυμπιακή Ελλάδα. Για όσους από εμάς είμασταν τότε εικοσηπεντάρηδες – τριαντάρηδες σήμαινε τον αποχαιρετισμό στην ξεγνοιασιά της φοιτητικής ζωής και το πέρασμα σε μια δύσκολη, όπως αποδείχθηκε, ενηλικίωση. Ένα μήνα μετά τα γεγονότα του Δεκέμβρη, έπαιρνα τον δρόμο για το κέντρο κατατάξης νεοσύλλεκτων στην Πάτρα.

Είναι Παρασκευή βράδυ και οι δρόμοι είναι γεμάτοι κόσμο, παρά το κρύο. Αφήνω πίσω βιαστικά την Πλατεία Αμερικής και προχωρώ προς Βικτώρια. Η όψη αυτών των περιοχών μοιάζει να έχει “παγώσει” κάπου στα τέλη των eighties, τότε που οι κάτοικοι τις εγκατέλειπαν μαζικά για καλύτερες περιοχές στα προάστια, και στη θέση τους έρχονταν οι μετανάστες που ζητούσαν φτηνή στέγη στο κέντρο. Το βλέμμα μου διασταυρώνεται με ανθρώπους του μεροκάματου και με λούμπεν στοιχεία που ξημεροδιαβάζονται σε καφέ – τυροπυτάδικα της συμφοράς, καπνίζοντας το ένα τσιγάρο μετά το άλλο. Η πόλη φαίνεται να μην έχει ξεπεράσει το σοκ της κρίσης, αλλά μάλλον έχει πέσει μέσα σε αυτή και έχει μάθει να επιπλέει, να μην βυθίζεται.

Η Πλατεία Βικτωρίας είναι τυλιγμένη σε ένα πέπλο υγρασίας το οποίο μαζί με τον εορταστικό φωτισμό δημιουργεί ένα υποβλητικό σκηνικό. Δύο κλούβες των Ματ και πολλοί ακόμη αστυνομικοί βρίσκονται σε επιφυλακή για παν ενδεχόμενο, ενώ στα παγκάκια στην κάτω πλευρά της πλατείας , πρόσφυγες, άστεγοι και αργόσχολοι έχουν φτιάξει το δικό τους στέκι. Ο περισσότερος κόσμος με τα λιγοστά ψώνια της Παρασκευής τρέχει να χωθεί βιαστικά στον υπόγειο. Ένας νεαρός που μοιράζει φυλλάδια για το χαρτζιλίκι είναι ο μοναδικός που μοιάζει να το διασκεδάζει, αψηφώντας τόσο το κρύο, όσο και το απαξιωτικό βλέμμα των αστυνομικών. Ίσως εκείνη την στιγμή θα ήθελε να είναι στην πορεία για τον Αλέξανδρο, ακόμη πιο πολύ να βρίσκεται με την κοπέλα και τους φίλους κάπου έξω και να πίνουν τσίπουρα. Περνώντας δίπλα του τον ακούω να τραγουδά με όξω φωνή, σαν να μην τον νοιάζει τίποτα: “Hρθε και κατακάθισε πάνω μου σαν σεντόνι, όλη της γης η σκόνη, ολη της γης η σκόνη...”.

Κατεβαίνω τα σκαλιά που οδηγούν στον ηλεκτρικό χαμογελαστός. Τα χρόνια περνούν και εμείς είμαστε ακόμη εδώ, η πλατεία Βικτωρίας είναι ίδια όπως την θυμάμαι από τότε που πήγαινα φροντιστήριο, οι μπάτσοι είναι ακόμη πολλοί και αχώνευτοι, όπως πολλές είναι και οι όμορφες κοπέλες στο τραίνο. Μου έρχονται στο νου οι στίχοι από το ποίημα του Χ.Λάσκαρη: “ούτε ευτυχισμένος, ούτε δυστυχισμένος, απλώς μια επιφάνεια που πάνω της κάνει τσουλήθρα ο χρόνος”.

(Πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα "Εποχή". Ο τίτλος του κειμένου είναι δάνειο από το τραγούδι "Διάφανος" του Θ.Παπακωνσταντίνου)

Bικτώρια

 (στον ποιητή Γιώργο Μαρκόπουλο)

Στη στενή πολυκατοικία στη Βικτώρια

οι μουσικές από το τρανζίστορ του Πακιστανού

μπερδεύονται με μυρωδιές και αναστεναγμούς ηδονής.

Οι περαστικοί τρέχουν να χωθούν βιαστικά στον υπόγειο,

οι φοιτητές πάνε για βάρδια στον ΟΤΕ,

και, εσύ, με εφημερίδα και τσιγάρο στο χέρι, σκοτώνεις την ώρα σου

στο “καφέ των ποιητών”

σε αυτή την πλατεία

που μοιάζει να έχει σταματήσει ο χρόνος.

Θ.Γκόρπας - Αναπόληση

                                     Θα καταργήσω τον ουρανό, θα καταργήσω τη γη
                                     και θα αφήσω μόνο ένα ουζερί
                                     για ένα πιοτό για ένα τραγούδι για ένα χορό
                                     και εσύ να περνάς απέξω

                                      (Θ.Γκόρπας - "Τα ποιήματα", εκδ. Ποταμός)

Εncore

                               Έζησε ξανά
                                στις παρυφές των ειωθότων
                                είδε τη ζωή του σαν ταινία να περνάει
                                μια ξελογιάστρα νύχτα με πανσέληνο.
                                Ρώτησε τους ανθρώπους και αυτοί του απάντησαν τα ίδια
                                πώς γίνεται το στάρι ψωμί,
                                πώς γίνεται το μέλι,
                                πώς γίνεται να φεύγουμε
                                Ρώτησε τη θάλασσα
                                για πού φυσάει το αεράκι
                                ποιος είναι μέσα για συνεπιβάτης
                                τι έγιναν οι φίλοι.
                                Χαιρέτησε
                                κι απογειώθηκε
                                πάνω από την ιδρωμένη πόλη                            
 

Από τη συλλογή του Θωμά Χαραλαμπίδη με τίτλο "Μούργκα" που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πανοπτικόν

Η πλημμύρα

Όταν έφυγε από το σπίτι άφησε το ψυγείο στο δρόμο. Θα πάρει ένα άλλο, είπα. Όλα αυτά τα χρόνια προσπαθούσε να πείσε τον εαυτό του πως είναι ερωτευμένος. Στα κάρβουνα που αγόρασε έχει πέσει νερό κι έτσι δεν πήρε τίποτα φωτιά. Ένα από εκείνα τα βράδια σε μια νεροποντή ο Κηφισός πλημμύρισε και τα νερά έφταναν μέχρι τον Άγιο Αντώνιο. Η πλημμύρα παρέσυρε το ψηγείο. Όταν βγήκε στον δρόμο, το νερό ήταν σαν την ψευδαίσθηση της αγάπης που είχε. Όλα ήταν μια βίαιη παρόρμηση που ερχόταν από μέσα του.

Κ Βήτα, από το βιβλίο- συλλογή "Θα διασχίσεις ένα πρωινό τον κόσμο", εκδ. Οξύ

Εικόνες μια άλλης Ευρώπης

  "Εικόνες μιας άλλης Ευρώπης" τιτλοφορείται  η έκθεση φωτογραφίας του Κωνσταντίνου Πίττα που θα  φιλοξενείται μέχρι και τα τέλη Μαρτίου στο φουαγιέ του Ελληνογαλλικού Ινστιτούτου στη  Σίνα. Ενώ μου αρέσει πολύ η φωτογραφία μπορώ να πω ότι είχα πολύ καιρό να ενθουσιαστώ από τη "ματιά" ενός φωτογράφου, το οποίο είναι και η ουσία της τέχνης αυτής. Δηλαδή πέρα και πάνω από τα οποιαδήποτε τεχνικά μέσα, τα οποία είναι αναρίθμητα πλέον στην εποχή της ψηφιακής φωτογραφίας, αυτό που κάνει έναν φωτογράφο να ξεχωρίζει είναι η διεισδυτική ματιά του μέσα στην πραγματικότητα που εκείνη τη στιγμή αποτυπώνει και μετατρέπει σε αιωνιότητα. Ο Κωνσταντίνος Πίττας είχε την τύχη να ταξιδέψει για πολλά χρόνια στις χώρες της διαιρεμένης, επί 80s,  σε δύο στρατόπεδα Ευρώπης και να τραβήξει ένα πολύ μεγάλο αριθμό φιλμ που για πολλα χρόνια παρέμεναν ξεχασμένα στα συρτάρια του. Ένας πραγματικός θησαυρός, ένα ψηφιδωτό αναμνήσεων από την μία άκρη της Ευρώπης στην άλλη, με κυρίαρχο στοιχείο τον άνθρωπο και την καθημερινότητα των πόλεων που μέσα από το ασπρόμαυρο χαρτί φαίνεται πολλές φορές γκρίζα. Όπως και οι φωτογραφίες του από την πλατεία Συντάγματος και τη Βικτώρια που μας παρουσιάζουν μια Αθήνα τόσο οικεία αλλά και την ίδια στιγμή, τόσο μακρινή και διαφορετική. Ο Κ.Πίττας έχοντας σαν "όπλο" του μια μικρή "Minox" με σταθερό φακό, καλύπτει χιλιόμετρα και αποτυπώνει στιγμές με μια μοναδική ευαισθησία, εντάσσοντας τον ανθρώπινο παράγοντα στο πολλές φορές όχι και τόσο φιλόξενο αστικό περιβάλλον, ξεκαθαρίζοντας ο ίδιος ότι δεν ενδιαφέρεται τόσο για τα ωραία κάδρα, όσο για την αποτύπωση ενός (συν)αισθήματος.  Iδιαίτερη σημασία στο έργο του έχουν το Παρίσι, όπου και έζησε πολύ καιρό, οι χώρες του Ανατολικού Μπλοκ με το γνωστό πέπλο "μυθολογίας" που τις καλύπτει ακόμη και σήμερα και φυσικά, η γενέθλια πόλη, η Αθήνα.  H παρουσίαση επιλεγμένων φωτογραφιών εντάσσεται στο πλαίσιο των παράλληλων δράσεων της έκθεσης για τη δεκαετία του ΄80 στην Τεχνόπολη ενώ στο http://www.cpittas.com/ μπορείται να δείτε περισσότερα για τον φωτογράφο και το έργο του.



                                           

                       

Έναστρη Νύχτα

 Τα dj-set του Θάνου στο Closer στη Σίνα, το Κούσκο καφέ, το βιβλιαράκι των εκδόσεων "Ίνδικτος" με το πορτοκαλί εξώφυλλο και τους στίχους των κομματιών, ένα live του Rock Fm στον Άγιο Κοσμό με την εκπληκτική εκτέλεση του "Μπλε Χειμώνα". Το απρόμαυρο βίντεο κλιπ με τους σταθμούς του τρένου, εικόνα μιας άλλης εποχής, μιας άλλης δεκαετίας, μιας άλλης χώρας. Επίσης, οι ποιητές: Kαψάλης, Ουράνης, η Γώγου στην οποία αφιέρωσαν ένα από τα πιο δυνατά τους κομμάτια και νεότεροι, όπως ο Λίνος Ιωαννίδης. Το μεγάλο αφιέρωμα - συνέντευξη του Σπήλιου Λαμπρόπουλο για ένα τεύχος του Ποπ+Ροκ, που δεν χορταίνεις να το ξαναδιαβάζεις. Η γνωριμία με τον Θάνο στο Metropolis του  Κολωνακίου όπου ως πωλητής μου σύστησε, μεταξύ άλλων, το "Jeopardy" των Sound και μια συλλογή του Lee Hazlewood.

To βράδυ του Σαββάτου, την ημέρα που ανακοινώθηκε ο θάνατος του Θάνου Ανεστόπουλου, έτυχε να συναντηθώ με κάποιους αγαπημένους φίλους, αρκετοί από αυτούς παλιοί συμφοιτητές της Νομικής που είχαμε καιρό να βρεθούμε όλη μαζί παρέα. Στην κορύφωση της βραδιάς, ο Στράτος (επίσης παλιός γνώριμος δισκοθέτης από εποχή Decadence) έβαλε το παρακάτω κομμάτι των Κρίνων και νομίζω ότι είναι ό,τι πιο ωραίο και συγκινητικό έχω ζήσει τον τελευταίο καιρό και σίγουρα ό,τι πιο ανθρώπινο και ειλικρινές έχω δει να συμβαίνει σε bar. Τον κόσμο όλο να γελάει και να χορεύει, να τραγουδάει και να δακρύζει, όλα μαζί, ταυτόχρονα...